| Źródło | |
| Profil | Brave.ua |
| Data publikacji | 01-05-2022 |
| Typ obrazu | rewizje dziedzictwa radzieckiego |
| Link | https://www.instagram.com/p/CdAhiDbK7Jq/ |
| Treść obrazu | Materiał wizualny to film dokumentujący historię Centralnego Domu Towarowego (TSUM) w Kijowie, legendarnego sklepu z czasów sowieckich. Film został opublikowany w 83. rocznicę powstania sklepu i pokazuje proces jego budowy, następnie bombardowanie miasta w 1941 roku, a teraz rosyjską agresję i odwagę mieszkańców oraz mieszkanek Kijowa – powtórzenie cyklu historii – czego sklep był i jest świadkiem. Komentarz tekstowy mówi, że ekipa kijowskiego TSUMu pracuje bez ustanku, wspiera gospodarkę, płaci podatki i planuje nowe projekty inwestycje w przyszłość. |
| Wartości społeczeństwa projektowanego | TSUM jest symbolem „radzieckości” i wytworzonego fenomenu „błatu” – sieci znajomości (dojść) wykorzystywanych w celu zdobycia deficytowych dóbr albo innych korzyści. W tym przypadku obraz TSUMu jest wyraźnie przemyślany i służy zaprezentowaniu odwagi ukraińskich miast i ich mieszkańców/ek, a także rewizji dziedzictwa radzieckiego. Osoby zatrudnione w sklepie nie odchodzą ze stanowisk pracy, wspierają państwo, jego gospodarkę (płacą podatki!), w ten sposób w życiu codziennym walczą z agresorem. W szerszym sensie oznacza to zwycięstwo nad wszystkim, co „sowieckie” w człowieku, w mieście, w sposobie postrzegania rzeczywistości. konkurencyjna gospodarka rynkowa; dynamizm ekonomiczny; dostępność towarów; postęp technologiczny; odpowiedzialność za swój kraj |
| Cechy mentalności homo sovieticus | Niedobory żywności i brak podstawowych artykułów pierwszej potrzeby w „zamożnym” ZSRR były na porządku dziennym. Dostęp do tych towarów mieli uprzywilejowani lub sprytni. Pojęcie „błatu” – kupowanie towarów przez osoby trzecie, przez znajomych („błatny”), spod lady – rozwinęło się na ogromną skalę (zob. https://prosvita.nazk.gov.ua/blog/blat-i-nesuny-radyanskyj-spadok-koruptsiyi) i wpłynęło na mentalność homo sovieticusa urawniłowka; brak swobodnego dostępu do towarów, potrzeba kombinowania, załatwiania, gospodarka monopolistyczna |
| Uwagi dodatkowe | Koncepcja „błatu” jako fenomen radziecki stała się przedmiotem refleksji naukowej: zob. Ledenewa, A. (1998). Russia’s Economy of Favours: Blat, Networking and Informal Exchange. Cambridge: Cambridge University Press. Popularne było powiedzenie, że „Błat jest silniejszy niż Sovnarkom” (tj. rząd Republiki radzieckiej po rewolucji październikowej), co podkreśla skalę zjawiska (zob. https://zib.com.ua/ru/pda/315.html) |
Blog
