Blog

X

ŹródłoInstagram
ProfilBrave.ua
Data publikacji28-04-2022
Typ obrazuFront sztuki
Linkhttps://www.instagram.com/p/Cc5ewlChJyh/?img_index=1
Treść obrazuMateriał wizualny składa się z dwóch zdjęć przedstawiających rozbiórkę dwóch rzeźb z popularnego niegdyś radzieckiego pomnika – Łuku Przyjaźni Narodów (Арка дружби народів) w Kijowie. W czasach sowieckich rzeźby te symbolizowały zjednoczenie Ukrainy i Rosji.
Wartości społeczeństwa projektowanegoMateriał ten symbolizuje świadome odrzucenie przez Ukrainę radzieckiej przeszłości, a jednocześnie protest przeciwko jakiejkolwiek sowieckiej przyszłości.
Jak sugeruje tekst towarzyszący obrazowi, nazwa łuku może zostać wkrótce również zmieniona, by całkowicie wymazać wszystkie związki z sowiecką przemocową przeszłością. Ikonoklastyczny gest to odrzucenie narzucanego porządku i manifest chęci budowania samodzielnej przyszłości.
Cechy mentalności homo sovieticusBudowa topornych pomników i monumentalnych płaskorzeźb była jednym z elementów propagandy państwowej. Przeskalowanie i monumentalizm spełniały cel apologetyczno-propagandowy – miały ilustrować potęgę państwa i przypominać o wszechobecności władz. Nawet większość małych ukraińskich wiosek miała zawsze kilka ogromnych, niskiej jakości pomników, czasami płyt pamiątkowych lub popiersi przywódców. Gigantyczne rozmiary sowieckich „arcydzieł” miały podkreślać małość sowieckiego człowieka i jeszcze bardziej go dewaluować. Ludzie mieli czuć się mali, bezbronni i nadzorowani przez sowieckie pomniki.
Uwagi dodatkoweJarosław Motyka, ukraiński rzeźbiarz radziecki, mówił, że zawsze marzył o stworzeniu rzeźby Herkulesa, ponieważ chciał pokazać metaforę ukraińskiego wojownika. Komisja nadzorująca powstawanie rzeźb nakazała mu jednak „przebrać” Herkulesa i przerobić go na żołnierza. Rzeźbiarz opowiada o ideologicznych wytycznych i warunkach pracy w czasach sowieckich: „Nie było wtedy innych zamówień, tylko żołnierze lub rzeźby parkowe. Była ideologiczna instrukcja, aby w każdej dzielnicy i wiosce zrobić pomnik żołnierzy-wyzwolicieli. Trzeba było to zrobić. Inaczej zostawało się bez środków do życia” (zob. http://lksf.online/yaroslav-motyka-pro-monument-slavy).
Rosyjska agresja przyspieszyła proces transformacji postsowieckich pomników w Ukrainie. Stało się tak między innymi z ikonicznym kijowskim pomnikiem Matki Ojczyzny. Zamiast radzieckiego herbu od 2023 roku widnieje na niej ukraiński trójząb (zob. https://visitukraine.trizub-zamist-gerba).